Onderdelen 3D printen, wanneer kies je hiervoor?

Onderdelen 3D printen is een slimme keuze als je snel een klein aantal functionele onderdelen nodig hebt, zonder hoge kosten of lange levertijden. Het werkt goed voor prototypes, hulpmiddelen, clips of behuizingen die specifiek zijn voor jouw toepassing. Maar voor grote aantallen of onderdelen die continu blootstaan aan hitte, is een andere productiemethode vaak beter. Dit artikel legt uit wanneer onderdelen 3D printen technisch en economisch zinvol is, hoe je het ontwerp aanpast op de techniek en welke materialen geschikt zijn voor verschillende toepassingen.

• Onderdelen 3D printen is vooral geschikt voor kleine series, maatwerk en ontwikkeling.

• FDM-techniek bouwt laag voor laag op, wat invloed heeft op sterkte en de richting van belasting.

• Denk bij het ontwerpen aan wanddikte, printoriëntatie, ribben en pasvorm.

• Kies het juiste materiaal op basis van temperatuur, stijfheid, flexibiliteit en omgeving.

• Je kunt direct een bestand uploaden, meteen een prijs zien en snel starten met printen.

Waarom onderdelen 3D printen voor veel mkb-bedrijven interessant is

Als je snel een functioneel onderdeel nodig hebt, maar niet vast wilt zitten aan matrijskosten of lange levertijden, biedt 3D printen een praktische oplossing. Je werkt direct vanuit een digitaal ontwerpbestand, waardoor je ook tijdens het proces nog kunt wijzigen en testen. Dit maakt het aantrekkelijk voor productontwikkeling, onderhoud en kleine productseries bij mkb-bedrijven.

In dit artikel helpen we je beter inschatten of onderdelen 3D printen in jouw situatie een goede keuze is, of dat een andere techniek zoals CNC-frezen of spuitgieten beter past.

Bij welke soorten onderdelen 3D printen een goede keuze is

3D printen onderdelen is vooral nuttig wanneer snelheid, maatwerk of lage aantallen belangrijk zijn. Het gaat dan vaak om onderdelen die speciaal zijn afgestemd op een machine, handeling of test.

Prototypes en testbehuizingen

Voor het testen van vorm, pasvorm en gebruiksgemak biedt een geprint prototype veel inzicht. Denk aan een behuizing met klikverbindingen, een kast met bedieningsknoppen of een testblokje voor een as of haakje.

Montagehulpen en mallen

Binnen productie of assemblage komen vaak terugkerende handelingen voor. Denk aan boormallen, positioneerhulpjes of aanslagen voor herhaalbare montage. Met 3D printen maak je deze snel en precies op maat.

Klemmen, clips en houders

Functionele onderdelen zoals kabelklemmen of bevestigingsclips zijn moeilijk standaard verkrijgbaar. Door deze zelf te ontwerpen en via 3D print flexibel te produceren, bespaar je tijd in assemblage of onderhoud.

Kleine series en vervangende onderdelen

Soms heb je maar enkele stuks nodig van een onderdeel. Bijvoorbeeld voor een pilot, als vervanging van een niet meer leverbaar onderdeel of voor testen vóór serieproductie. 3D printen voorkomt dan hoge instapkosten en lange wachttijden.

Wanneer onderdelen 3D printen minder geschikt is en je beter iets anders kiest

Hoewel het 3D printen van onderdelen in veel gevallen efficiënt is, zijn er duidelijke grenzen. Bij massaproductie vanaf tienduizenden stuks is spuitgieten vaak goedkoper op grote schaal. Ook bij hoge technische eisen gelden beperkingen.

Heb je een onderdeel dat langdurig wordt blootgesteld aan hoge temperaturen, zoals in een motorruimte, of moet het zeer nauwkeurig zijn zonder nabewerking? Dan kan een techniek als CNC-frezen beter passen. Grote vlakke platen kunnen kromtrekken door interne spanningen. Dit los je op door het ontwerp op te delen in kleinere, verstijfde delen of het kritieke deel uit massief materiaal te maken en te frezen, terwijl andere segmenten worden geprint.

Hoe FDM werkt en wat dat betekent voor onderdelen 3D printen

FDM staat voor fused deposition modeling. Daarbij wordt kunststof draad verwarmd en laag na laag opgebouwd in de gewenste vorm. Dit zorgt voor specifieke eigenschappen die het ontwerp beïnvloeden.

Laagrichting en sterkte

De sterkte van een geprint onderdeel is het grootst in het vlak van de printlagen en zwakker in de richting dwars op de lagen. Het is dus belangrijk om bij trek- of buigbelasting de belangrijkste onderdelen mee met de printlagen te oriënteren.

Oriëntatie van je onderdeel in de printer

De manier waarop een onderdeel in de printer ligt, bepaalt waar de lagen lopen en dus ook waar de sterkte zit. Liggende scharnieren of opspanningen zijn hierdoor vaak duurzamer dan staande. We geven meer tips over het ontwerpen voor FDM-printen waarmee je de juiste oriëntatie kiest voor sterkte, detail en printbaarheid.

Slim ontwerpen voor sterke en betrouwbare geprinte onderdelen

Met de juiste ontwerpkeuzes maak je je geprinte component niet alleen functioneel, maar ook betrouwbaar en economisch.

Wanddikte en ribben: sterk zonder onnodig gewicht

Een wand van 2 tot 4 mm is meestal voldoende voor functionele onderdelen. Dikker wordt snel zwaarder en duurder. Gebruik liever ribben of brugstructuren voor extra stevigheid zonder extra volume. Bekijk onze richtlijnen voor wanddikte en minimale details voor precieze afmetingen.

Gaten, schroefdraad en pasvorm in 3D-geprinte onderdelen

Gaten vallen bij FDM vaak iets kleiner uit dan ontworpen. Laat bij pasvormen dus ruimte voor speling. Voor schroefdraad gebruiken we vaak metalen inserts of tappen we na het printen handmatig. Dit biedt meer betrouwbaarheid bij herhaald gebruik.

Support, overhangen en slimme opsplitsing van je model

Delen die in de lucht hangen tijdens het printen hebben vaak een ondersteuningsstructuur nodig. Die verhoogt de printtijd en vraagt nabehandeling. Je voorkomt dit deels door keuzes zoals schuine vlakken, bruggen of door het model in twee of meer delen te splitsen. Daarna monteer je die tot een compleet geheel.

Materiaalkeuze bij onderdelen 3D printen: PLA, PETG, ABS/ASA en TPU

Elke kunststof heeft andere sterktes, flexibiliteit en temperatuurweerstand. De toepassing bepaalt welk materiaal geschikt is. We zetten enkele veelgebruikte opties op een rij.

Welk materiaal past bij jouw toepassing?

• PLA: stijf en gemakkelijk te printen. Ideaal voor pasmodellen en prototypes. Minder geschikt bij hitte of voor buitengebruik.

• PETG: taaier en iets flexibeler. Functioneel voor onderdelen met lichte mechanische belasting of beperkte warmte.

• ABS / ASA: geschikt voor buiten en hogere temperaturen. ASA verkleurt minder door UV en is ideaal voor zichtdelen.

• TPU: buigzaam, schokabsorberend materiaal. Toepassingen zijn beschermkappen, trilvoeten of dempers.

Wil je het gedetailleerde verschil zien tussen twee veelgebruikte functionele kunststoffen? Bekijk dan onze uitgebreide vergelijking tussen PETG en ABS.

Iteratief ontwikkelen met 3D printen onderdelen: sneller van idee naar werkend deel

Een groot voordeel van 3D printen is de mogelijkheid om je ontwerp direct te testen. Kleine fouten ontdek je snel doordat je ze fysiek in handen hebt. Daarna pas je het ontwerp aan en print je opnieuw. Zo werk je in korte cycli naar een robuuste oplossing toe.

Kleine iteraties in plaats van één “perfect” ontwerp

In plaats van alles in één keer goed te willen doen, test je eerst bijvoorbeeld alleen het klikdeel of scharnier. Daarna voeg je meer details toe. Omdat je geen matrijs of gereedschap nodig hebt, is de drempel om een nieuwe test te printen laag. Zo past het 3D printen van onderdelen goed in ontwerpprocessen met veel afstemming en controle.

Kosten, doorlooptijd en direct starten met onderdelen 3D printen

Zeker bij één of enkele stuks bespaar je met 3D printen op opstartkosten en tijd. Je hebt geen matrijs of offerteproces nodig. Bij ons upload je direct je 3D-bestand en zie je meteen wat het kost en wanneer je onderdeel klaar is. Zo kun je snel beslissen of het past bij je planning en budget.

De prijs hangt af van de afmetingen, het gekozen materiaal, het infill-patroon (de vulling binnenin) en of er supportmateriaal nodig is. Wil je weten wat jouw model kost? Je kunt direct een prijs voor je 3D-print zien door je bestand te uploaden.

Samenvatting: zo haal je het meeste uit 3D-geprinte onderdelen

Onderdelen 3D printen is vooral effectief bij kleine series, maatwerk en prototypes waarbij ontwerpvrijheid en snelheid centraal staan. Door bij het ontwerp rekening te houden met wanddikte, laagrichting en het juiste materiaal voorkom je problemen later. 3D printen onderdelen is minder geschikt bij hoge series of extreme technische eisen, maar een goede keuze voor veel functionele en gespecialiseerde toepassingen in het mkb.

Veelgestelde vragen over onderdelen 3D printen

Wanneer kies ik voor onderdelen 3D printen in plaats van frezen?
Als je snel varianten wilt testen, specifieke vormen nodig hebt of maar enkele stuks maakt, is 3D printen doorgaans sneller en goedkoper dan frezen. Voor hogere precisie of harde materialen kies je eerder voor frezen.

Hoe sterk zijn 3D-geprinte onderdelen in FDM?
Dat hangt af van het materiaal, de printinstellingen en de oriëntatie. Onderdelen zijn het sterkst in het vlak van de printlagen. De dwarsrichting is doorgaans gevoeliger voor breuk, vooral bij trekbelastingen.

Welk materiaal gebruik ik voor een onderdeel dat buiten moet hangen?
ASA is goed bestand tegen UV en weersinvloeden en daarom geschikt voor buitengebruik. PETG is beperkt geschikt buiten, PLA raden we daarvoor niet aan.

Hoeveel speling moet ik nemen bij een 3D-geprinte passing?
Dat hangt af van je printer en je toepassing, maar gemiddeld werkt 0,2 tot 0,5 mm goed voor pasvormen met lichte klem. Bij klikverbindingen of draaipunten kan meer nodig zijn.